Katarzyna Aragońska ma zaledwie szesnaście lat, kiedy stawia stopę na angielskiej ziemi. Jako córka Izabeli i Ferdynanda, potężnych Królów Kastylijskich, jest upragnioną kandydatką na żonę dla następcy angielskiego tronu, Artura Tudora, w którego ojcu wielu widziało parweniusza i uzurpatora. I chociaż małżeństwo zostaje zawarte, Arturowi nie będzie dane założyć korony, umiera bowiem niedługo po ślubie.
Stęskniona za matką i opłakująca zmarłego przedwcześnie brata Katarzyna pozostaje sama na nieznanej ziemi, gdzie wszystko jest obce – język, obyczaje, a nawet pogoda. Zdana na łaskę i niełaskę teścia, Henryka VII, egzystuje w warunkach nielicujących z godnością księżniczki i musi walczyć o miłość. Tym razem bowiem gorącym i szczerym uczuciem obdarza młodego i przystojnego szwagra. Mimo że ukochany Henryk odwzajemnia jej afekt i nawet dochodzi do zaręczyn, droga do małżeństwa okazuje się wyboista i kręta z woli panującego króla.
Na szczęście cierpliwość Katarzyny zostaje nagrodzona – po przedwczesnej śmierci teścia może poślubić ukochanego i zostać królową Anglii. Uczucie, jakie łączy ją i Henryka VIII, jest szczere, ale pojawiają się siły zagrażające ich małżeństwu, a nawet przyszłości dynastii. Dzieci, których z taką nadzieją oczekiwała, umierają, a Henryk ulega urokowi jej dwórki, Anny Boleyn. Katarzyna musi teraz podjąć ostateczną walkę – o utrzymanie małżeństwa i swoją godność.
Z historii wiemy, w jakich okolicznościach
Katarzyna Aragońska umierała…
Ta fascynująca powieść pokazuje nam, jak żyła
Opowiadając historię Katarzyny Aragońskiej, bardzo ściśle trzymałam się źródeł historycznych. Pozwoliłam sobie jednak na nieco twórczej swobody, jeśli chodzi o ukazanie pewnych postaci, takich jak chociażby cesarski ambasador, Eustachy Chapuys, któremu przypisałam autorstwo kilku listów i włożyłam w jego usta słowa innych osób. Ukazując wydarzenia z perspektywy Katarzyny, musiałam wziąć pod uwagę jej wiedzę na temat bieżących wypadków na dworze oraz źródła, z których ją czerpała, zwłaszcza w latach swego wygnania. A jak wiemy, jej głównym informatorem był wówczas Eustachy Chapuys. Wiele listów, które zamieściłam w książce, jest autentycznych, choć nieco uwspółcześniłam ich język. Podobnie zresztą rzecz ma się z dialogami.
Dzięki ostatnim badaniom, dokonanym przez Gilesa Tremletta i Patricka Williamsa, możemy być całkowicie pewni, że małżeństwo Katarzyny z księciem Arturem nie zostało skonsumowane i że przyczyną śmierci Artura była gruźlica. Wzmianki na temat jego choroby opierają się na zeznaniach, które złożył doktor Alcaraz w 1531 roku w Saragossie.
Przedstawiając wydarzenia z punktu widzenia Katarzyny, pragnęłam ukazać portret kobiety, która nie bała się walczyć w obronie własnego honoru i która zawsze trzymała się zasad ‒ portret intymny i psychologiczny. Niektórzy badacze uważają, że gdyby Katarzyna wykazała się większym pragmatyzmem w kwestii rozwodu z Henrykiem, oszczędziłaby sobie wielu rozczarowań i cierpienia. Pamiętajmy jednak, że taka postawa nie korespondowałaby z obyczajowością charakterystyczną dla początków XVI wieku i że ówczesne realia znacznie różniły się od dzisiejszych. Tamten świat był zgoła odmienny od naszego i znane nam obecnie prawa kobiet, feminizm czy polityczna poprawność nie miały w nim miejsca. Uległość Katarzyny wobec Henryka może dziś szokować, ale w tamtych czasach była czymś naturalnym ‒ czymś, co wpisywało się w życie zamężnej kobiety.
Na kartach powieści starałam się przedstawić sceny w jak najbardziej plastyczny sposób, tak, aby Czytelnik mógł niemal poczuć zapachy, usłyszeć dźwięki i ujrzeć kolory tamtego, minionego świata. Świata pełnego splendoru i okrucieństwa, w którym miłość dworska była niezwykle ekscytującą grą, pomimo że dynastyczne korzyści nieubłaganie stawiano ponad romantycznymi ideałami. Świata zdominowanego przez etos wiary, w którym nastąpiła istotna przemiana religijna. Takie właśnie były realia, w których żyła Katarzyna i możemy ją zrozumieć tylko w ich kontekście.
Gorące podziękowania składam Mari Evans z Headline oraz Susannie Porter z Ballantine za powierzenie mi pracy nad tą książką, dzięki czemu miałam okazję ponownie zgłębić temat, który od lat niezmiernie mnie fascynuje. Jestem również ogromnie wdzięczna ich współpracownikom za fantastyczną opiekę, jaką sprawowali nad rozwojem tego projektu oraz za ich bezcenne wsparcie. Serdecznie dziękuję także wydawcy, wspaniałej Florze Rees, za znakomitą redakcję; Jo Liddiard z Headline oraz Filipowi Normanowi z Author Profile za bezcenną pomoc związaną z marketingiem i mediami społecznościowymi; Frances Edwards za uwagi redakcyjne i wskazówki; Caroline Pretty za przygotowanie tekstu do druku; Sarze Coward oraz Elisabeth Merriman za jego korektę; Caitlin Raynor za świetną promocję; Siobhan Hooper i Patrickowi Insole, którzy zaprojektowali piękną obwolutę; Balbusso Twins za wspaniałą grafikę; oraz Barbarze Ronan i Frances Doyle ‒ dyrektorkom Sprzedaży i Strategii Cyfrowej.
Muszę wspomnieć również o moim agencie Julianie Alexandrze, któremu należą się głębokie wyrazy wdzięczności za to, że doprowadził do mojej współpracy z Headline, a także za jego bezcenne wskazówki i ogromną pomoc. Dziękuję również mojemu mężowi, Rankinowi, który jest moją podporą i opoką, bez którego troskliwości oraz wsparcia nie byłabym w stanie napisać tej książki.
Alison Weir
Posłowie tomu I “KATARZYNA ARAGOŃSKA. Prawowita królowa”. Przekład: Natalia Rataj
